Ανακοπή Διαταγής Πληρωμής | Ακύρωση – Προστασία Οφειλέτη

Η λειτουργία της ανακοπής ως μέσο άμυνας κατά της διαταγής πληρωμής

Η διαταγή πληρωμής αποτελεί ένα ισχυρό και ταχύτατο εργαλείο είσπραξης χρηματικών απαιτήσεων, το οποίο χρησιμοποιείται συστηματικά από τράπεζες, funds, εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων (servicers), αλλά και από ιδιώτες και επιχειρήσεις. Ωστόσο, η φύση της διαδικασίας αυτής εγκυμονεί τον κίνδυνο να εκδίδονται διαταγές πληρωμής χωρίς να πληρούνται οι νόμιμες προϋποθέσεις, στερώντας από τον οφειλέτη τη δυνατότητα ουσιαστικής άμυνας. Η άμυνα το οφειλέτη σε αυτές τις περιπτώσεις είναι η ανακοπή κατά της διαταγής πληρωμής.

Ειδικότερα, η ανακοπή κατά διαταγής πληρωμής συνιστά το βασικό και αποτελεσματικό νομικό μέσο που διαθέτει ο οφειλέτης, προκειμένου να αμφισβητήσει είτε τη νομιμότητα της διαδικασίας είτε την ουσία της απαίτησης. Η ανακοπή, όταν ασκείται έγκαιρα και τεκμηριωμένα, μπορεί να οδηγήσει στην ολική ή μερική ακύρωση της διαταγής πληρωμής, προστατεύοντας την περιουσία του οφειλέτη και ανακόπτοντας οποιαδήποτε πράξη αναγκαστικής εκτέλεσης (κατάσχεση, πλειστηριασμό).

Πότε μπορεί να ασκηθεί ανακοπή κατά διαταγής πληρωμής;

Η ανακοπή προβλέπεται στο άρθρο 632 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας και μπορεί να ασκηθεί μέσα σε 15 εργάσιμες ημέρες από την επίδοση της διαταγής πληρωμής. Ειδικότερα η ανακοπή ασκείται ενώπιον του δικαστηρίου που εξέδωσε τη διαταγή και έχει σκοπό είτε να ακυρώσει είτε να περιορίσει το περιεχόμενο της διαταγής πληρωμής, εφόσον διαπιστωθεί παραβίαση των προϋποθέσεων έκδοσής της.

Ποιοι είναι οι κύριοι λόγοι για την αποδοχή της ανακοπής;

Η νομολογία των τελευταίων ετών έχει καταδείξει ότι οι δικαστικές αποφάσεις που ακυρώνουν διαταγές πληρωμής αφορούν συνήθως μία ή περισσότερες από τις εξής κατηγορίες:

1. Έλλειψη εγγράφων ή πλημμέλειες στη διαδικασία έκδοσης

Αρχικά η διαταγή πληρωμής εκδίδεται μόνο αν η απαίτηση αποδεικνύεται εγγράφως. Αν δεν προσκομιστούν όλα τα σχετικά έγγραφα (όπως η σύμβαση, η καταγγελία δανείου, η απόδειξη εκχώρησης απαιτήσεων από την τράπεζα σε servicer ή fund), η διαταγή ακυρώνεται ως τυπικά απαράδεκτη. Ενδεικτικά:

ΜΠρΑθ 7306/2022: Ακυρώθηκε διαταγή πληρωμής λόγω μη επισύναψης πρόσθετης πράξης σύμβασης δανείου.
ΜΠρΘεσ 2642/2023: Απουσία εγγράφου καταγγελίας δανειακής σύμβασης..

2. Παραγραφή της απαίτησης ή επιμέρους κονδυλίων

Πολλές απαιτήσεις, ειδικά για δόσεις ή τόκους δανείων, παραγράφονται μετά την πάροδο πενταετίας, εφόσον δεν έχει διακοπεί η παραγραφή ή δεν έχει γίνει καταγγελία. Συνεπώς σε αυτές τις περιπτώσεις η διαταγή πληρωμής θεωρείται ότι περιλαμβάνει παραγεγραμμένα ποσά και μπορεί να ακυρωθεί:

ΜΠρΑθ 1316/2025: Παραγραφή του συνόλου της απαίτησης
ΕιρΑλεξανδρούπολης 4/2023: Μεγάλο μέρος στεγαστικού δανείου κρίθηκε παραγεγραμμένο..

3. Ανυπαρξία ή μη εκκαθαρισμένη απαίτηση

Επιπλέον η απαίτηση πρέπει να είναι πλήρως εκκαθαρισμένη. Έτσι όταν υπάρχει αοριστία ως προς το ποσό ή τον υπολογισμό (π.χ. καταχρηστικά επιτόκια, αδιαφανείς χρεώσεις), η διαταγή πληρωμής ακυρώνεται:

ΜΠρΛιβ 39/2022: Χρήση καταχρηστικού επιτοκίου με βάση 360ήμερο έτος – πλήρης ακύρωση της διαταγής.
ΜΠρΑθ 1144/2025: Το ποσό δεν ήταν αναλυτικά αιτιολογημένο – η απαίτηση κρίθηκε μη εκκαθαρισμένη.

4. Έλλειψη νομιμοποίησης του αιτούντος

Ακολούθως οι εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων ή funds πρέπει να αποδεικνύουν την εκχώρηση ή μεταβίβαση της απαίτησης προς αυτούς. Συνεπώς ελλείψει τέτοιας τεκμηρίωσης, η ανακοπή γίνεται δεκτή:

ΜΠρΑθ 601/2025: Μη επίδοση των νομιμοποιητικών εγγράφων της εταιρίας διαχείρισης.
ΜΠρΚαβ 241/2023: Ο servicer δεν αποδείκνυε ενεργητική νομιμοποίηση κατά την υποβολή της αίτησης.

5. Αοριστία της απαίτησης – Αόριστος περιορισμός της απαίτησης

Τέλος σημαντικός λόγος ακύρωσης διαταγής πληρωμής αποτελεί ο μη νόμιμος ή αόριστος περιορισμός της απαίτησης. Η απαίτηση πρέπει να είναι απόλυτα εκκαθαρισμένη, δηλαδή να προκύπτει με σαφήνεια από τα έγγραφα ποιο ποσό αφορά κεφάλαιο, ποιο τόκους, ποιο έξοδα και ποιοι οι υπολογισμοί που οδηγούν στο τελικό αιτούμενο ποσό. Όταν η διαταγή πληρωμής στηρίζεται σε ασαφή, ατεκμηρίωτα ή μη εξειδικευμένα κονδύλια, τότε η απαίτηση κρίνεται ως «ανεπαρκώς εκκαθαρισμένη» και η ανακοπή μπορεί να γίνει δεκτή.

ΜΠρΑθ 1144/2025: Ακύρωση της διαταγής για αοριστία ως προς το αιτούμενο ποσό.
ΜΠρΘεσ 11798/2024: Μη νόμιμος περιορισμός απαίτησης σε διαταγή πληρωμής λόγω αοριστίας.

Τι επιτυγχάνει ο οφειλέτης με την άσκηση ανακοπής;

Όταν η ανακοπή γίνεται δεκτή:

Η διαταγή πληρωμής ακυρώνεται και χάνει την εκτελεστότητά της.
Ακυρώνονται τα μέτρα εκτέλεσης, όπως κατασχέσεις λογαριασμών, κατασχέσεις εις χείρας τρίτου και πλειστηριασμοί.
Ο οφειλέτης, όταν προετοιμάζεται για ρύθμιση ή εξωδικαστική επίλυση κερδίζει χρόνο και διαπραγματευτική ισχύ.

Ανακοπή και προστασία περιουσίας

Η εμπειρία μας δείχνει ότι πλήθος οφειλετών αγνοεί τα δικαιώματά του ή χάνει κρίσιμες προθεσμίες. Ενώ στην πραγματικότητα η ανακοπή κατά διαταγής πληρωμής αποτελεί το ισχυρότερο νομικό εργαλείο:

Για την προστασία της πρώτης κατοικίας,
Για την άρση κατάσχεσης εις χείρας τρίτου, και
Για τη νομιμοποίηση διαπραγμάτευσης με fund ή servicer.

Επιπλέον, σε πολλές περιπτώσεις όπου ο δανειστής έχει επιβάλει μέτρα εκτέλεσης στηριζόμενος σε εσφαλμένα δεδομένα (π.χ. χωρίς καταγγελία, χωρίς εκχώρηση, χωρίς παραστατικά), η ανακοπή είναι η μόνη διέξοδος.

Συμπερασματικά

Η προθεσμία των 15 εργάσιμων ημερών για την άσκηση ανακοπής είναι ιδιαίτερα περιορισμένη και απαιτεί άμεση αντίδραση. Η έγκαιρη νομική καθοδήγηση δεν αφορά μόνο την τήρηση της προθεσμίας, αλλά κυρίως την ορθή αξιολόγηση της υπόθεσης και τη διαμόρφωση σοβαρής, τεκμηριωμένης στρατηγικής.

Ένας οργανωμένος και τεκμηριωμένος χειρισμός από τα πρώτα στάδια ενισχύει σημαντικά τις πιθανότητες επιτυχούς δικαστικής προστασίας.

Η Papatriantafyllou & Thamasemari – Δικηγορική Εταιρεία έχει πολυετή εμπειρία στην ανακοπή κατά διαταγής πληρωμής, στην ακύρωση πράξεων εκτέλεσης και στην εκπροσώπηση οφειλετών απέναντι σε τράπεζες, servicers και funds. Έχουμε χειριστεί επιτυχώς δεκάδες τέτοιες υποθέσεις ενώπιον όλων των βαθμίδων δικαιοδοσίας, προστατεύοντας αποτελεσματικά τη θέση των εντολέων μας.

Βλ. Σχετικά Θέματα:

Κανένα σημείο της παρούσας δημοσίευσης δεν πρέπει να ερμηνεύεται ως νομική συμβουλή. Η παρούσα δημοσίευση είναι αναγκαστικά γενική. Συνεπώς, πριν από οποιαδήποτε ενέργεια με βάση την παρούσα δημοσίευση, πρέπει να υπάρχει επαγγελματική νομική συμβουλή.